De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) kijkt terug op een druk en heftig jaar. In 2022 voeren de reddingboten 2.524 keer uit voor hulpvragen. Dat was 10% meer dan het jaar ervoor, maar 20% minder dan in 2020, het drukste reddingjaar ooit. Het was ook een heftig jaar door een aantal reddingacties met fatale afloop en veel impact op alle betrokkenen.
Einde aan vier generaties reddersfamilie in Den Helder
Op 29 december overleed Coen Bot, oud-reddingbootschipper van het KNRM-reddingstation Den Helder, op 74-jarige leeftijd. Coen Bot was sinds 1965 als vrijwilliger verbonden aan de KNRM en sinds 1975 in vaste dienst. Eerst als motordrijver en later als stuurman en schipper op de reddingboten Suzanna, Dorus Rijkers en Joke Dijkstra. Hij was betrokken bij 841 reddingsacties waarbij 1501 mensen weer veilig aan wal werden gebracht.
Coen kreeg het vak van redder op zee met de paplepel ingegoten. Zijn overgrootvader was roeiredder en schipper op de roeireddingboot in de tijd van de vermaarde redder Dorus Rijkers. Zijn grootvader Coen verrichtte onwaarschijnlijk gevaarvolle reddingen in de Tweede Wereldoorlog, tussen zeemijnen en zandbanken. En bij zijn vader Piet Bot aan boord leerde Coen de kneepjes van het varen. Zijn vader noemde het reddingwerk “het mooiste vak ter wereld”. Al op 11-jarige leeftijd nam vader Piet Bot zijn zoon Coen op een mooie zomerse dag mee op de reddingboot voor het zoeken naar een afgedreven badgast op een luchtbed.
Er zouden vanaf 1965 nog 840 acties volgen. Daaronder ook de bijzondere redding van 25 opvarenden van de gestrande en half gezonken vrachtvaarder Margariti onder extreem slechte weersomstandigheden. Voor die redding in zware storm ontving zijn vader Piet de zeldzame gouden reddingmedaille en kreeg de reddingbootbemanning, waaronder Coen, een zilveren medaille als eerbetoon. Later werd Coen als schipper onderscheiden voor nog eens twee bijzondere reddingen.
Bij zijn pensionering in 2008 als reddingbootschipper kon en wilde hij geen afscheid nemen van de KNRM en meldde Coen zich direct aan als vrijwillig helper aan de wal. Zo was hij wekelijks in het boothuis aan de Marinejachthaven te vinden voor hand- en spandiensten. En als het zo uitkwam ging hij nog graag mee met de reddingboot als zijn opvolger een bemanningslid tekort kwam. Zijn laatste reddingtocht maakte hij in 2019. Daarna liet zijn conditie het niet meer toe. Maar tot voor kort was hij nauw betrokken bij alles wat er op het reddingstation gebeurde. Zijn belangstelling voor de reddinghistorie uitte zich in zijn betrokkenheid bij het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, waarvoor hij de openingshandeling verrichtte in 1981 en er jarenlang als vrijwilliger actief was.
Coen Bot maakte de overgang van de oude, traditionele reddingboten naar de nieuwe, snelle rigid inflatable reddingboten mee. Waar de oude garde de modernisering nog wel eens met argusogen bekeek, omarmde Coen de mogelijkheden van de grote snelheid. Hij maakte zich het varen met de veel lichtere, aluminium reddingboten snel eigen. Bovendien gaf hij alle ruimte aan zijn – jongere – bemanning, om ook te ervaren hoe je met snelheid moet omgaan als de weersomstandigheden het varen tot stuurmanskunst maken. Met hem aan boord voelde iedereen zich veilig. Coen ontpopte zich als een kalm en geduldig leermeester voor de volgende generatie redders. Zo kon hij met gerust hart het roer in 2008 overdragen aan zijn opvolger.
Zijn overlijden laat na meer dan 50 jaar een lege plek achter in de kring van redders in Den Helder en in het bijzonder in zijn familie, die met veel belangstelling het reddingwerk volgde.
KNRM-directeur Jacob Tas heeft zaterdag 5 november in Noordwijk de Code Lifeguarding mede onderschreven, samen met de Reddingsbrigade en 31 lokale lifeguardorganisaties. Een historisch moment: voor het eerst in de honderdjarige historie van strandtoezicht aan de Nederlandse kust is er nu één kwaliteitsstandaard die geldt voor alle betrokken organisaties.
De KNRM Lifeguards werken al volgens deze principes en hebben bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van meer uniforme standaarden en een kwaliteitsstandaard, zoals nu vastgelegd in de Code. De Code Lifeguarding geeft duidelijkheid over de minimale aspecten als uitrusting, materiaaleisen, opleidingsniveau, communicatiemiddelen en kwaliteit van de dienstverlening.
De twintig werkprincipes zijn het afgelopen anderhalf jaar ontwikkeld door het projectteam van Het Strand Veilig, met inbreng vanuit de verschillende lifeguardorganisaties, waaronder KNRM Lifeguards. Koen Breedveld, directeur van Reddingsbrigade Nederland: “Het spreekt tot de verbeelding dat meer dan vijftig lifeguards hebben meegewerkt aan de totstandkoming van dit ‘pact’. Dit toont de betrokkenheid.”
Jacob Tas is namens de KNRM Lifeguards verheugd over de totstandkoming van de kwaliteitsstandaard: “Veel wordt lokaal goed georganiseerd, maar landelijk waren er nog nooit afspraken gemaakt over het kwaliteitsniveau dat we als lifeguards met elkaar nastreven. Een standaard waar partijen zichzelf en elkaar op kunnen toetsen. Veel doen we hetzelfde, maar veel kunnen we nog van elkaar leren. Vanuit de toetsing kunnen leerpunten worden opgepakt om het lifeguardwerk te verbeteren. Ook kunnen er met behulp van de Code afspraken gemaakt worden met partners om het minimale kwaliteitsniveau te borgen. Het is een grote en belangrijke stap voorwaarts.”
Mis de boot niet! Schrijf je nu in voor de KNRM nieuwsbrief
Maandelijks houden we je op de hoogte van alle nieuwtjes, evenementen en bijzondere acties van de KNRM en onze reddingstations. Je kunt je op ieder moment weer afmelden.
