Op zaterdag 9 november, twee dagen voor de 195e verjaardag van de KNRM, eren de vrijwilligers van de KNRM de mensen die met hun vrijwillige bijdragen al 50 of 60 jaar het reddingwerk financieel mogelijk maken.

Deze "Redders aan de wal" werden in 1959 of 1969 donateur van de KNRM en zijn dat altijd gebleven. In 1959 deed de marifoon zijn intrede in het reddingswezen, waardoor communicatiemogelijkheden verbeterden en daarmee ook de veiligheid op zee. Voor de reddingstations Zandvoort en Vlieland werden nieuwe reddingboten gebouwd. Het waren overnaads gebouwde houten sloepen. Voor het reddingstation Terschelling was een nieuwe grote zelfrichtende reddingboot in aanbouw: de Carlot.

In 1969 deed de snelle reddingboot Komer zijn intrede in het reddingswezen. Het was een experiment, want bijna nergens werden reddingboten gebouwd met een snelheid van 28 knopen. Voor het IJsselmeer werd een nieuwe reddingvlet ontworpen. De eerste werd gestationeerd in Enkhuizen met de naam Spaanderbank. Het reddingstation Oostmahorn werd na de sluiting van de Lauwerszee verplaatst naar Lauwersoog. Bij Terschelling werden de opvarenden van de zinkende France Maru gered.

Grijze natte koppen
Het hoogtepunt van het bezoek is de vaartocht met de reddingboot. Ondanks de hoge leeftijd en soms broze gezondheid van vele trouwe donateurs, kiest bijna iedereen ervoor om mee te gaan. Het is een feest om na terugkomst de glunderende gezichten en grijze natte koppen te zien! Tijdens de bezoeken komen de gesprekken op gang en blijkt iedereen een persoonlijke reden te hebben om hun verbondenheid met water te bezegelen met een donateurschap van de KNRM. Velen hebben gevaren op de koopvaardij of bij de marine, maar ook het bezit van een plezierjacht, een indrukwekkende redding in de omgeving of een varend familielid kunnen de reden zijn geweest om het zeewaardige goede doel te steunen.

Trouwe donateurs
November is van oudsher de maand dat de reddingsstations de trouwe donateurs ontvangen, omdat de KNRM op 11 november haar oprichting in 1824 viert. Sindsdien bestaat de KNRM dankzij donaties, giften, schenkingen en nalatenschappen, zonder overheidssubsidie. De traditie om donateurs na een “dienstverband” van 25, 40, 50 en 60 jaar (en soms 70 en een van 80 jaar) een attentie toe te sturen en uit te nodigen op de reddingstations om persoonlijk kennis te komen maken bestaat bij de KNRM al heel lang.

beeld: Femmy Weijs

Iedereen heeft zo zijn eigen reden om zich verbonden te voelen met de KNRM. Dirk (57) en Mathijs (19) de Zeeuw zijn allebei vrijwilliger bij KNRM Vlieland. Terwijl senior inmiddels zijn laatste jaren als varend vrijwilliger ingaat, staat junior nog maar aan het begin. Al loopt de KNRM ook al jaren als een rode draad door zijn leven. Zij vertellen waarom zij verbonden zijn met de KNRM.

Dirk: ‘Ik heb eigenlijk altijd in de hulpverlening gezeten. Ik ben ooit begonnen bij de vroegere Bescherming Bevolking. Daarna werd het de vrijwillige brandweer. En toen het reddingstation op Vlieland in 1989 een nieuw boothuis kreeg en graag wilde uitbreiden, meldde ik mij ook daarvoor aan.’ Beide functies, zowel bij de brandweer als de KNRM, heeft hij zelfs nog een periode gecombineerd. Eerst nog naast zijn baan bij Staatsbosbeheer. Daarna bij rederij Doeksen, die overtochten vanuit Harlingen naar Terschelling en Vlieland verzorgt. ‘Destijds had ik dus een pieper op zak, met twee codes. Veel thuis was ik toen niet, nee. Maar mijn vrouw en later ook mijn zoon en dochter wisten niet beter. Ook zij wisten: als de pieper afgaat, is het doei en tot ziens.’

Paplepel

Dat Mathijs, die momenteel leert om werktuigbouwkundige te worden op de grote vaart, in de voetsporen van zijn pa is getreden, is dus niet zo vreemd. Als geboren en getogen ‘eilander’ zit de zee ook hem in het bloed. Bovendien, na jarenlang al die stoere verhalen van zijn pa te hebben aangehoord, wilde hij ook wel eens. ‘Ik kon niet wachten, eer ik oud genoeg was om me aan te melden als aankomend opstapper. Het reddingwerk is mij met de paplepel ingegoten.’
Dirks verklaring voor die drive is simpel. ‘Als je op Vlieland opgroeit, groei je op met water en strand. En met scanners en marifoons. Daarmee houden we het scheepvaartverkeer rondom het eiland scherp in de gaten. Dat is een tweede natuur geworden.’

Zeeziek

Vader en zoon hebben in de loop der jaren zelfs een zesde zintuig ontwikkeld voor wanneer het goed mis kan gaan op zee. Mathijs: ‘Onlangs nog, samen op de veerboot terug naar huis. Een stralend zonnetje, veel bootjes op het water. Dan weet je: dat is uitkijken geblazen. En ja hoor, we waren nog niet thuis of we konden meteen weer omdraaien – pieeeeeeep!’

Ook hun eerste actie samen weten beiden nog goed: een zeiljacht met een gewonde aan boord, zo’n dertig mijl ten noorden van het eiland. ‘Het ging toen flink te keer en Mathijs had toen nog niet zo’n sterke maag als nu. Die werd dus zeeziek.’ Vervelend voor hem, maar Dirk glom alsnog van trots. ‘Samen met je zoon op missie gaan, een betere vertrouwensband bestaat niet.’

Tekst: Tjerk de Vries & Ilja Post | Fotografie: Matty van Wijnbergen

Het is een jarenlange traditie dat de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) van de organisatie van de Race of the Classics (ROTC) de kans krijgt om aan boord van de deelnemende schepen donateurs te werven. Voor de KNRM een buitenkans: elk jaar kiezen 150-250 deelnemers van de race ervoor de KNRM te gaan steunen.

Afgelopen woensdag was dat niet anders. Bijzonder was wel dat de reddingboot die de werving had gedaan direct aansluitend aan de wervingsactie werd gealarmeerd voor een gewonde aan boord van één van de schepen. Buiten de pieren van Hoek van Holland zette de reddingboot opstapper over. Na overleg met de Radio Medische Dienst werd de gewonde aan boord genomen van de reddingboot en afgezet in de Berghaven, alwaar een ambulance stond te wachten. “Op deze manier hebben wij onze echte meerwaarde laten zien”, zegt Edward Zwitser, namens de KNRM contactpersoon voor de ROTC. “Al hadden we dat natuurlijk liever niet gedaan. Het is heel spijtig dat voor één van de deelnemers de race vroegtijdig moest eindigen”.

Het is de tweede keer dat de KNRM in actie moest komen voor de race: een paar jaar geleden moest ’s avonds laat met groot materieel worden gezocht naar een overboord geslagen bemanningslid. Deze persoon kon uiteindelijk worden gered.

Het is tijd om terug te kijken op de zomer in het donateursmagazine De Reddingboot dat vanaf half oktober op de mat valt bij bijna 100.000 donateurs.

Iedereen heeft zo zijn eigen reden om zich verbonden te voelen met de KNRM. Dat kan verband houden met familie, woonplaats of met een specifieke gebeurtenis, maar vaak liggen de wortels van deze betrokkenheid veel verder terug in de tijd. In het blad staan drie mooie verhalen over betrokkenheid bij de KNRM.

Ook deze oktober editie geeft heel veel informatie over de KNRM, haar (trouwe) donateurs en verhalen van diverse mensen die op wat voor manier dan ook de KNRM een warm hart toe dragen. Spannende reddingrapporten, mooie verhalen, hartverwarmende steunbetuigingen en vooral veel nieuws over de KNRM.

Ook drie keer per jaar De Reddingboot ontvangen? Word dan donateur en dan rekenen wij voortaan op uw steun!