‘Ik had een kenau verwacht’

Mevrouw Corrie van der Haven baarde in 1972 wereldwijd opzien als eerste, vrouwelijke opstapper bij het Zeeuwse reddingstation Burgsluis (dat nu niet meer bestaat). 45 Jaar later, in 2017, stapte Charlotte van Regenmortel op bij KNRM Neeltje Jans. Ondanks het verschil in jaren, zijn er veel overeenkomsten tussen die twee.

Meteen bij de ontmoeting op de parkeerplaats bij een dicht restaurant aan het water vliegen de vragen over en weer. Corrie van der Haven (87) wil bijvoorbeeld van Charlotte van Regenmortel (46) weten wat voor soort pak ze aanheeft op de reddingboot en andersom wil Charlotte weten hoe het er in de tijd van Corrie aan toeging. Na het maken van de foto’s, waarbij Charlotte Corrie stevig beetpakt, omdat Corrie reuma heeft en op een glibberig stenen trapje staat, wordt het gesprek voortgezet aan de keukentafel bij Corrie. Ze vertelt: “Als verpleegkundige gaf ik les, toen op een gegeven moment de bemanning van KNRM Burgsluis langskwam voor een korte cursus. Ik moest hen uitleggen hoe ze een zuurstofapparaat konden gebruiken. Meteen daarna vroegen ze of ik voortaan wilde meevaren. Ik vergeet die dag nooit, het was 14 februari 1972.” Corrie kon niet meteen ‘ja’ zeggen, want ze wilde toestemming vragen aan haar man, maar die was op zee. Hij voer op dat moment op een tanker op de Perzische Golf. Ze schreef hem een brief en zes weken later kwam het antwoord: ‘Als ik in nood zou zijn of als ons schip wat overkomt, zou ik het ook prettig vinden als we hulp kregen.’ Vanaf dat moment was Corrie opstapper. In die tijd waren er nog geen opleidingen of certificaten die je moest halen, ze was meteen volwaardig bemanningslid. Als er noodoproep kwam, werd ze gebeld. ‘Varen’, was dan het enige dat ze te horen kreeg. “Huub, de tweede stuurman kwam mij altijd ophalen en zijn vrouw Francien bleef dan bij mijn twee zoons of nam ze mee naar haar eigen huis. En wij gingen op weg naar de reddingboot President Jan Lels.” 

IETS TERUGDOEN VOOR DE KNRM 

Charlotte is al haar hele leven fervent watersporter, ze heeft met haar vriend zelfs 1,5 jaar de wereld over gezeild. Daarnaast duikt en surft ze graag. “Ik wilde graag wat terugdoen voor de KNRM, maar ik woonde te ver van een reddingstation. Toen ik projectmanager werd bij de Roompot Marina in Kamperland, kwam ik in contact met bemanningsleden van KNRM Neeltje Jans. Johannes Post vroeg mij: ‘Kun je overdag weg?’ Dat kon, en zo ben ik in februari 2017 aankomend opstapper geworden. Net als Corrie zonder opleiding, al had ik wel mijn vaarbewijs en kon ik met de marifoon omgaan. Alle handen aan boord zijn welkom en je leert veel al doende. De benodigde cursussen heb ik natuurlijk inmiddels wel gedaan.” Waar Charlotte een op maat gemaakt overlevingspak aanheeft, moest Corrie het doen met alleen een oliepak aan. “En een reddingsvest”, zegt ze. “Niet meer van kurk, maar een met riemen eraan waarmee we aan de reling werden vastgezet. En dan met windkracht 11 zo de zee op.” Charlotte moet lachen om dat beeld: “Ja, de Oosterscheldekering was er nog niet in die tijd. Vond u het weleens spannend, die acties?” Corrie: “Soms was het wel spannend, maar ik ben nooit bang geweest.” 

VEEL OVEREENKOMSTEN

Er blijken, ondanks het grote leeftijdsverschil, veel overeenkomsten tussen de vrouwen. Bij allebei stroomt er zeewater door de aderen, hebben ze veel van de wereld gezien - Corrie voer bijvoorbeeld regelmatig met haar man mee naar alle windstreken - en ze hebben een grote passie om anderen te helpen. Ook waren en zijn ze de enige vrouw op hun reddingstation. Charlotte: “Ik ben eraan gewend, in het zeil-, duik- en surfwereldje zijn de dames ook niet in de meerderheid. Ik voel me geen uitzondering, al valt het tegenwoordig misschien meer op.” Ook Corrie heeft dat zo ervaren: “Nooit geen problemen gehad. Ik ben door die mannen omarmd. Zie je daar die foto staan? Ik mocht een keer bloemen geven aan koningin Juliana. Die nam geen blad voor de mond en zei: ‘U bent een hele andere vrouw dan ik me had voorgesteld. Ik had een kenau verwacht en u bent een mooie vrouw!’”  

BLOEMEN STROOIEN

Welke reddingsactie is de dames bijgebleven? Corrie aarzelt geen moment en zegt: “De allereerste keer dat ik met de reddingboot meeging, was in april 1972. Op een vissersboot was een lier geknapt en een jonge matroos was gewond, zijn arm hing erbij. Hij was net twintig en ik was bang dat hij zijn arm zou kwijtraken. Ik heb hem zo goed mogelijk verzorgd. Ik had een operatiekameropleiding gedaan, dus ik wist een klein beetje wat ik moest doen. Hij is met spoed naar het ziekenhuis in Rotterdam gebracht. Een klein jaar later kwam schipper Kees Schot met een bedankbrief, ook namens die jonge matroos. Hij kon niet meer varen, maar hij had zijn arm nog.” Charlotte: “Wat een mooi verhaal. Wat mij nog bijstaat, is een reddingsactie van begin december 2017. Het was toen ontzettend mistig en ik weet nog dat ik dacht: je moet gek zijn om vandaag het water op te gaan. ’s Avonds kregen we een melding dat drie sportvissers niet waren teruggekeerd in hun hotel. We hebben een grote zoekactie op touw gezet die het hele weekend is doorgegaan: politie erbij, de helikopter van de Kustwacht, het vliegtuig van Rijkswaterstaat en de brandweer die aan de kant bezig was. Het was heel koud, je weet dan al snel dat je niet meer op zoek bent naar overlevenden. Maar voor de familie wil je die vissers terugvinden. Je wil dat zij afscheid kunnen nemen van hun dierbaren. Een van de mannen is door de politie aan de kant teruggevonden, hij was ergens in de nacht aangespoeld. Een andere man had zich vastgeklemd aan de preekstoel, een stuk reling op de voorplecht, en was zo verdronken. De derde man hebben we nooit meer gevonden. Maar wij hebben nog steeds contact met zijn dochter. December 2022 was het 5 jaar geleden en toen zijn ze langsgekomen en hebben we met zijn allen bloemen gestrooid. Ik vind het mooi dat ik dat kan doen.”  

DANKBAAR 

Hoe kijkt Corrie terug op haar reddingwerk? “Ik ben ruim 10 jaar opstapper geweest, tot 1983. Ik ben gestopt toen er een andere, snellere reddingboot kwam. Dankbaar is het woord dat veel in mij zit. Ik heb me altijd dankbaar gevoeld dat ik dit werk kon doen, dat we steeds behouden terugkeerden. Ik heb een geweldige tijd gehad.”