We controleren elkaar te weinig
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Dit gezegde is wel van toepassing op, waarom het misging voor Jan Piet Valk en zijn driekoppige bemanning op de Waddenzee. Het was prachtig weer, alle condities waren goed. “Alleen de bemanning niet, die was niet geconcentreerd”, vat Jan Piet de reden samen waardoor ze vastliepen op een zandbank bij vallend water. De KNRM moest eraan te pas komen om ze los te trekken.
De schoonfamilie van Jan Piet telt 25 kleinkinderen, waarvan vier jongens. Van jongs af aan neemt hij zijn neven apart om ‘mannendingen’ te doen, waaronder elk jaar een weekend zeilen. “Dan wordt er goed gezeild, goed gekletst, goed gedronken en goed gegeten. Mijn neven zie ik een beetje als mijn stiefzonen. We bespreken dan werkelijk alles met elkaar.”
Op 14 september 2024 vertrok Jan Piet samen met Puck, Wouter en Joran vanuit Medemblik richting de Koninklijke Marine Jacht Club (KMJC) in Den Helder van waaruit de zeiltocht verder zou gaan. Zijn neven, inmiddels dertigers, zijn zelf ook ervaren zeilers geworden. “Ik heb ze altijd geleerd dat je elkaar moet controleren en aanspreken op onveilige situaties: zitten we op de juiste koers, verlijeren we niet? Veiligheid is ontzettend belangrijk.”
Toch ging het mis. “Het was hoog water, dus ik was redelijk comfortabel achter het roer. We hadden elkaar lang niet gesproken, dus we zaten enorm gezellig te kletsen. Hierdoor waren we afgeleid en niet geconcentreerd. Bij vallend water pakte ik een bocht iets te scherp en liepen we vast. Ontzettend onnozel.”
De mannen strandden op een zandbank iets ten noorden van De Cocksdorp op Texel. Ze alarmeren de Kustwacht die hen doorverwijst naar het KNRM Assistentie Centrum (KAC), omdat het geen prio 1 melding is. Het KAC piept om kwart voor 4 ’s middags de bemanning van reddingstation Den Helder op. Onderweg naar het Malzwin zoeken ze contact met Jan Piet en laten hem alvast de zeilen strijken. “Ze waren er binnen een half uur. Ze oordelen niet, maar stellen je juist op je gemak. Als schipper van zo’n groot schip, baal je ontzettend. Ik ben altijd heel zorgvuldig, ambitieus en gedreven. Ik had het gevoel dat ik gefaald had. Maar dat gevoel namen zij vrij snel weg.”
Een KNRM’er stapt over op het zeiljacht om een sleep vast te zetten. Het lostrekken lukt niet, omdat het zeiljacht tegen een zandbank aan ligt. Na verschillende pogingen, breekt ook nog eens de voorloop op de knoop. Ze zetten de sleeptros langer uit en uiteindelijk komt het jacht los. Om kwart voor 6 ’s avonds keert de KNRM-bemanning terug naar het reddingstation dat in dezelfde haven ligt, als waar Jan Piet even later op eigen gelegenheid aankomt. “De havenmeester stond me met de handen in z’n zij op te wachten. ‘Wat heb jij nou geflikt?’, zei hij. Ik wees op de kaart aan waar we waren vastgelopen. Hij sloeg zijn arm om me heen en zei: ‘Dit kan de beste overkomen, het is mij ook gebeurd.’ Dat was erg aardig, dan voel je je meteen een stuk beter. We hebben ons weekend afgemaakt, maar wel even goed geëvalueerd. Zeilen is een teamsport, dat doet niet alleen de schipper. We zijn altijd volop bezig met veiligheid, maar het ging deze keer mis, omdat we vooral heel gezellig aan het kletsen waren en elkaar te weinig controleerden. We hadden veel geconcentreerder moeten varen.”
Deze reddingsactie laat zien hoe essentieel de KNRM is voor de veiligheid op zee. Steun de KNRM en help levens redden! Word donateur en maak het verschil.
