Beroepsschipper is een baan met een enkelbandje

Bij de KNRM vormen beroepsschippers een stabiele factor voor kennisborging

Op dit moment hebben acht van de 45 KNRM reddingstations een beroepsschipper. Zij zijn een belangrijk baken voor het waarborgen van de kennis en kunde van een reddingbootschipper bij de reddingmaatschappij. Daarnaast zijn de acht mannen de vader, biechtvader én het luisterend oor van de vrijwillige bemanning op het reddingstation.

De KNRM reddingstations met een beroepsschipper zijn Neeltje Jans, Stellendam, Hoek van Holland, Scheveningen, IJmuiden, Den Helder, Ameland en Schiermonnikoog. Het zijn allemaal reddingstations met een all Weather reddingboot van de Arie Visser- of Nh1816-klasse. Deze reddingboten liggen op 12 reddingstations langs de kust en moeten te allen tijde kunnen uitvaren voor reddingen op zee. “Ze zijn ons laatste redmiddel”, zegt Jaap van der Laan (61), operationeel inspecteur bij de KNRM. “Ze varen altijd uit en zijn ook inzetbaar als een ander reddingstation niet kan uitvaren. Bijvoorbeeld omdat de reddingsactie te ver op zee plaatsvindt en zij niet zo’n grote actieradius hebben met hun reddingboot.” 

Meerwaarde

Van der Laan praat in het boothuis van reddingstation Neeltje Jans, op het gelijknamige werkeiland van de Oosterscheldekering, met beroepsschipper Eric van der Linden (31) van reddingstation Neeltje Jans en beroepsschipper Eric Rodenhuis (55) van reddingstation Stellendam. Het boothuis, een voormalige binnenvaarttanker, wordt omringd door zeewater, de Deltawerken, windmolens en duinlandschap. Een ruig gebied, zeker met het onstuimige weer van vandaag met regen en windkracht 6 à 7. Als de regen via een lek raam naar binnen druppelt, toont Van der Linden zich naast bekwaam schipper ook een manusje-van-alles. Zeker ook een pre voor een beroepsschipper, omdat een reddingstation en de reddingboten het nodige onderhoud vergen. 

Terwijl reddingstation-hond Beau zich onder tafel nog eens uitstrekt, vertellen de mannen over hun bestaan als beroepsschipper, over de meerwaarde hiervan als het gaat om het waarborgen van kennis binnen de KNRM, maar ook over hun rol als ‘hoeder van het reddingstation’.  

Kennis

De KNRM zet beroepsschippers steeds meer in als baken van kennis. Van der Laan: “Als het gaat om het werk van reddingbootschipper verschilt een beroepsschipper niet van een vrijwillig schipper. De opleidingen en het reddingwerk zijn hetzelfde. Maar voor de KNRM vormen ze een stabiele en belangrijke bron van kennis. We vinden het erg belangrijk om deze kennis binnen de KNRM te houden en streven ernaar op minimaal zes reddingstations langs de kust een beroepsschipper te hebben. Daarom willen we het beroep aantrekkelijker maken. Zo hebben we bijvoorbeeld bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat geregeld dat beroepsschippers hun vaarbevoegdheid voor de zeevaart mogen behouden, zolang zij hun kennis up-to-date houden met cursussen. Normaal gesproken verjaart de vaarbevoegdheid na 5 jaar als je deze niet geldig houdt door het bijhouden van diverse vakbekwaamheidscertificering. Verder werken we aan uitbreiding van de werkzaamheden.  Zo zetten we onze beroepsschippers in bij de ontwikkeling van nieuwe reddingboten, zoals Rodenhuis bij de Nh1816.2, en voor het trainen van nieuwe (vrijwillige) schippers door Van der Linden. Op sommige reddingstations is het steeds lastiger om deze 24 uur te bemensen. Als in zo’n geval de inzet van een beroepsschipper in de omgeving dit reddingstation kan ontlasten door te helpen met opleidingen en vaartraining, is dat een pre.”  

Opleiden

Momenteel worden plaatsvervangend schippers op het eigen reddingstation opgeleid door de (vrijwillig) schipper en leren zij - naast het afronden van de verplichte cursussen – in de praktijk tijdens reddingsacties. Van der Laan wil ernaartoe dat vrijwillig schippers (ook) trainingen krijgen van een beroepsschipper. Van der Linden wordt hiervoor momenteel opgeleid. “Ik leid op mijn eigen reddingstation de vrijwillige bemanning op en deel mijn kennis straks graag met andere reddingstations in de omgeving. Toen ik net begon, ben ik ook gaan praten met een paar ervaren beroepsschippers. Van hun praktijkkennis leer je veel. Als ik reddingstations in de omgeving straks kan ontlasten door bijvoorbeeld vier nieuwe opstappers tegelijk op te leiden, dan is dat natuurlijk mooi.” 

Ervaring

Rodenhuis zit in het projectteam voor de ontwikkeling van de nieuwe all weather reddingboot Nh1618.2 die op 12 reddingstations langs de kust zal gaan varen. De opvolger van de Nh1816 en Arie Visserklasse. Met zijn jarenlange ervaring weet hij vanuit de praktijk precies waaraan een goede reddingboot moet voldoen. “Al die jaren heb ik de technische ontwikkelingen gevolgd en daarom weet ik goed wat er nodig is. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met de ontwikkeling van het dashboard en daarvoor zit ik in een klankbordgroep. Ik denk mee en bekijk of wat ze maken goed werkt en waar het eventueel beter kan.” 

Als reddingbootschipper ben je altijd oproepbaar. Dit kan een grote wissel trekken op het privéleven. Wil je namelijk een avondje uiteten met je partner, dan moet je een plaatsvervangendschipper vinden die jouw dienst overneemt. “Eigenlijk staan wij 7 dagen per week 24 uur per dag stand-by. Spontaan ’s avonds een biertje drinken, is er niet bij”, zegt Rodenhuis die vóór deze baan in de visserij zat. “Vooral in de zomerperiode kan het lastig zijn. Dan gun ik de jongens een avondje barbecueën eerder dan mezelf. Het is best zwaar, en nu ik ouder word, begin ik dat wel te merken. Daarom heb ik met mijn plaatsvervangend schippers afgesproken dat ik twee avonden in de week vrij ben. Dat bevalt prima, en het was zo geregeld met de mannen.”  

Waardering

“Een baan met een enkelbandje”, noemt Van der Linden het werk als beroepsschipper. Toch heeft hij 4 jaar geleden zijn baan als stuurman in de internationale koopvaardij verruild voor de KNRM waar hij 5 jaar vrijwilliger was. Hij heeft er nog geen moment spijt van. “Het is soms wel lastig. Als ik naar de kapper wil in Zierikzee moet ik al overleggen. Maar de waardering die ik ervoor terugkrijg van verschillende kanten, daar doe ik het voor. Je bent soms de vader, biechtvader en het luisterend oor voor de bemanning. Ik ken mijn ploeg inmiddels door en door.” “En dat is heel belangrijk”, vult Rodenhuis aan. “Bijvoorbeeld na een heftige actie, zoals een reanimatie, zie ik meteen aan iemand of het goed met ze gaat. Daarnaast weet ik tijdens een actie precies wat ik aan bepaalde bemanningsleden heb en wat ze kunnen. Het werken met de jongens, dat is wat ik zo mooi vind aan deze baan.”