Herdenking overleden redders KNRM Stellendam

Op vrijdag 14 juni 2024 herdacht de KNRM het verlies van twee Stellendammer redders die 17 december 1949 tijdens een reddingsactie met de Stellendamse motorreddingboot Koningin Wilhelmina voor het Zweedse s.s. Aslög, in orkaanachtig weer door een zware grondzee in het Slijkgat overboord sloegen en verdronken in het nachtelijk duister. Ter nagedachtenis aan Bas de Blok en Herbert Grootenboer werd een herdenkingsplaquette onthuld door de familieleden van de twee omgekomen redders. 

Het is bijna 75 jaar geleden dat de reddingbootbemanning werd gealarmeerd voor het schip Aslög in problemen. Het was bar en boos weer. Windkracht 11 en bij vlagen orkaankracht. Bas de Blok was plaatsvervanger van de vaste schipper die in het ziekenhuis lag. Hij had zijn zoon Han de Blok meegevraagd. De machinisten Leen de Jager en Klaas Roon waren meteen de machinekamers ingedoken. Herbert Grootenboer verving zijn broer Kees en als opstappers kwamen Marien van Soest en Bram Troost aan boord.  Met zeven man voeren zij rond acht uur ’s avonds in de duisternis een onstuimige zee tegemoet. Of zij zich realiseerden welke risico’s zij liepen weten we niet. Wel weten we dat ze geen reddingsvesten droegen, dus samen moeten ze zich sterk hebben gevoeld op hun vertrouwde reddingboot, die ze al twintig jaar veilig had thuisgebracht. 

Het begrip ‘tijd’ had toen nog een heel andere dimensie. Tegen de zware storm in liep de reddingboot misschien 5 knopen. Het zou uren duren voor ze het schip in nood bereikten. Pas tegen tien uur bereikten ze de uiterton van het Slijkgat. Waar zij aan stuurboord een schip opmerkten. Nog voordat ze poolshoogte konden nemen werd de reddingboot door een muur van water opzij gesmeten. De zelfrichtende reddingboot kwam snel weer overeind.  

Van de vier mannen aan dek waren er twee weggespoeld: Bas de Blok en Herbert Grootenboer. Ondanks urenlang zoeken werden ze in de inktzwarte nacht niet gevonden. Door de grondzee die de reddingboot omver had geworpen was ook de radio-antenne onbruikbaar. Zodoende wist niemand aan de wal wat zich had afgespeeld. Hoe langer de radiostilte duurde, hoe groter de ongerustheid werd. Pas toen de reddingboot de volgende morgen in Hoek van Holland binnenliep bereikte de jobstijding het dorp Stellendam. Herbert Grootenboer is nooit meer teruggevonden. Bas de Blok spoelde maanden later aan op het Duitse eiland Sylt en is herbegraven hier in Stellendam. 

Herdenking

Vandaag legden we ter nagedachtenis aan beiden een bloemstuk op het graf van Bas de Blok en op dat van Arend Brinkman. Arend was hun collega, die ruim twee jaar later, in januari 1952, verdronk op de Maasvlakte toen hij van de reddingboot van Hoek van Holland overboord sloeg. 

Directeur van de KNRM, Jacob Tas, in zijn toespraak bij de herdenking: “In totaal zijn 74 redders in de geschiedenis van de KNRM hun leven verloren bij pogingen anderen te redden. Reddingboten kunnen nog steeds kapseizen en redders kunnen overboord slaan. Meestal loopt het goed af of kruipen we door het oog van de naald. Vijf jaar geleden verdronken drie Franse redders bij Les Sables d’Olonne na het kapseizen van hun reddingboot in zware storm. Het deed ons allemaal beseffen hoe kwetsbaar we nog zijn. Dat maakt dit herdenken daarom zo belangrijk, opdat we weten welke risico’s er bestaan. En tegelijkertijd eren we de mensen, die eerst aan de ander hebben gedacht en daarna aan zichzelf.  Het verlies van dierbare familieleden tijdens reddingsacties raakt u als familie natuurlijk het meest. En wij willen niet vergeten welke invloed dat heeft gehad op uw leven.” 

Ada Grootenboer, burgemeester gemeente Goeree-Overflakkee en voorzitter van KNRM Stellendam en Ouddorp sloot af met de woorden: “Het dorp was in diepe rouw. Tegelijkertijd kwamen er uit binnen- en buitenland brieven en telegrammen van mensen die hun deelneming betuigden. De tijd ging verder. De jaren tikten door. Kinderen werden volwassen, kregen zelf weer kinderen en kleinkinderen. Het gemis en verdriet werd misschien minder scherp, maar zal niet verdwenen zijn. Er was een gat geslagen in twee gezinnen, in Stellendam. Bas de Blok, 45, vader van 5 kinderen. Herbert Grootenboer, 43, ook vader van vijf kinderen. We staan hier ook omdat we hen niet vergeten zijn. Omdat we niet vergeten zijn dat ze hun leven hebben gegeven om een ander te redden. Bas en Herbert waren helden. Ze gingen toen het nodig was. Toen andere mensen hun hulp nodig hadden. Toen anderen het niet meer durfden.”