Drukste reddingsjaar in 196 jaar bestaan

KNRM reddingjaar 2020 vol corona-effecten

De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) kijkt terug op een jaar met grote verschillen vergeleken met de jaren ervoor. Het effect van corona was zichtbaar in alles wat zich op en om het water afspeelde. Opmerkelijk genoeg steeg het aantal hulpverleningen, maar daalde het aantal personen dat daarbij betrokken was. Het grootste effect was te zien in de zomermaanden, toen Nederlanders niet naar het buitenland konden reizen en massaal naar het water trokken om te recreëren.

Vrijwilligers bleven inzetbaar
Gelukkig bleven de 1.400 vrijwilligers gezond en inzetbaar. Alle 45 reddingstations bleven nagenoeg vrij van besmettingen en konden 24 uur per dag inzetbaar blijven. Daarvoor waren wel strikte maatregelen nodig, zoals het tijdelijk stoppen van oefenavonden en het varen met een minimum aan bemanning. Dit resulteerde in beduidend minder vaaruren voor opleiding en oefening, wat een groot gemis betekende voor de nieuw instromende vrijwilligers.
 

Watersporters zochten beschut water
Door de coronamaatregelen van maart tot juni kwam de watersport veel later op gang dan normaal. De sluiting van jachthavens was te zien in de daling van het aantal hulpverleningen, vooral op de Waddenzee. Door het zomerse voorjaar en de warme zomer trokken mensen vooral naar de stranden. Dat leidde tot veel meer hulpverleningen voor zwemmers en surfers.

Opvallend is de stijging in de hulpverleningen aan watersporters op relatief beschut water, zoals de Randmeren, IJsselmeer en de Deltawateren. Daar waren vooral meer motorsloepen en kleine zeilboten te vinden dan voorheen.

Onvergetelijke drama’s en reddingen
Ieder jaar zijn er reddingen en hulpverleningen die de redders nooit meer vergeten. 2020 kende een paar drama’s die heel Nederland schokten. De vijf verdronken surfers bij Scheveningen en het meisje op Ameland dat door sterke zeestromingen werd meegesleurd en verdronk. Daar tegenover staan ook reddingen, waaronder die ene surfer bij Scheveningen die wél werd gered, en de man die zijn hond nasprong vanaf de pier bij IJmuiden. Bij veel van die momenten speelden omstanders en medewatersporters soms een essentiële rol. Waarvoor veel hulde.

Minder opvarenden dan voorheen
Het aantal geredde en geholpen personen is opmerkelijk lager dan voorgaande jaren. Dat wordt ongetwijfeld veroorzaakt door de coronamaatregel om met minder mensen bijeen te zijn. Dus ook met minder mensen op één vaartuig. Ook het volledig stilliggen van de chartervaart, die normaal gesproken grote aantallen passagiers aan boord heeft, zorgt voor minder opvarenden in de statistiek.

Beginnende watersporters kregen KNRM-tips mee
De KNRM speelde snel in op de nieuwe watersportgolf met een voorlichtingscampagne gericht op de beginnende pleziervaarders. De tips waren vooral bedoeld om de meest voorkomende oorzaken van noodgevallen tegen te gaan. Motorstoring, navigatiefouten, gebrek aan kennis en ervaring, en man-over-boord kregen veel aandacht. Desondanks waren dit de oorzaken waar redders nog steeds veel voor in actie kwamen.

Medische adviezen voor zieke zeevarenden
De artsen van de KNRM-Radio Medische Dienst (RMD), die dag en nacht bereikbaar zijn voor medische vragen van zeevarenden wereldwijd, kenden het drukste jaar ooit. Waar normaal 14 aanvragen per week binnenkwamen lag het gemiddeld nu op 20. De pieken in medische consulten gingen gelijk op met de golven van coronabesmettingen. Veel zeevarenden zitten al maanden vast op hun schip, kunnen niet naar huis en krijgen daardoor ook andere klachten dan COVID-19.  

Financiële effecten voor de KNRM
Hoewel het aantal reddingen groter is, is het aantal vaaruren bij de KNRM, door het vervallen van oefenuren, veel kleiner. Daardoor zijn de brandstof- en onderhoudskosten lager. Cursussen liggen stil en er zijn minder bijeenkomsten en reiskosten van vrijwilligers.

Het aantal donateurs, waarvan de KNRM volledig afhankelijk is, bleef in 2020 stijgen. Naar verwachting met zo’n 2.000, waardoor het totaal aantal Redders aan de wal, zoals ze genoemd worden, uitkomt op ongeveer 103.000.

Maatregelen voor 2021
Voor het komend jaar verwacht de KNRM nog een soortgelijke situatie als in 2020, met hopelijk meer versoepelingen. Het preventieprogramma, gericht op watersporters, gaat daarom onverminderd voort om ongelukken op het water te voorkomen. Dat moet uiteindelijk leiden tot minder noodzakelijke inzet van de KNRM. Er zal een inhaalslag nodig zijn om opleidingen en oefeningen van bemanningsleden weer op peil te krijgen. Vooral nieuwe vrijwilligers hebben cursussen en extra vaaruren op de reddingboten nodig.

Kortom, opnieuw een uitdaging in 2021. Met de grote veerkracht van de vrijwilligers, de steun van de 100.000 donateurs en de sympathie vanuit heel Nederland, gaat dat beslist lukken, onder het motto van de KNRM: samen helpen redden.